Depressie & Suïcide
Therapieën
Gedragstherapie en Cognitieve gedragstherapie
Het grote verschil tussen ‘gewone gedragstherapie’ en cognitieve gedragstherapie is dat bij de ‘gewone’ gedragstherapie de nadruk ligt op gedragspatronen en bij cognitieve gedragstherapie ligt de nadruk op het veranderen van de denkwijze bij de patiënten. Dus cognitieve therapie let meer op het interpreteren van gedragingen en de manier van doen en laten. In beide gevallen maakt de therapeut gebruik van huiswerkmethodes. Het aantal behandelingen/sessies ligt tussen de tien en vijfentwintig. Soms kan een psycholoog of psychiater besluiten om deze therapieën te combineren met medicatie. Dat zijn vaak antidepressiva, stemmingsstabilisatoren en in hele heftige gevallen antipsychotica.
Creatieve therapie/Psychomotorische therapie
Een therapeut behandelt mensen door middel van beeldende vorming, drama muziek of beweging.
Psychoanalytische behandeling / Systeemtherapie
Deze vorm van behandeling draait om het leren kennen van jezelf. Je doet veel dingen onbewust en met psychoanalyse probeer je dit in kaart te brengen, zodat je bewuster wordt van je eigen gedragingen. Je moet je dus bewust worden van je gevoelens, gedachten en je eigen leefpatronen herkennen. Je onderzoekt jezelf dus eigenlijk.[1]
Systeemtherapie overlapt met psychoanalyse, maar is meer gericht op de werking van je systeem als het gaat om relaties met anderen, dus op de ingesleten patronen uit je verleden. Er wordt dus meer gekeken naar de contexten uit je omgeving.[2]
Psycho-educatie
Bij psycho-educatie leer je met je psychische beperking omgaan door middel van informatievergaring over de beperking, maar dus ook manieren om ermee om te gaan.
Neurofeedback
In sommige gevallen kun je het brein trainen. Door de verstoring van de balans in de hersenen (vaak in de frontale hersenkwab of in het centrum) kun je meer last hebben van depressieve klachten. Links is bij depressieve mensen vaak ‘onderactief’ en rechts overactief. Dat noemt men Alpha en Beta. Je linker kwab is betrokken bij positieve stemmingen en toenadering, terwijl de rechter kwab verantwoordelijk is voor negatieve stemming en terugtrekgedrag. Door de balans weer te herstellen verbetert de stemming.
[1] http://www.psychoanalysezuid.nl/wat-is-psychoanalyse/de-behandeling/
[2] http://www.psychotherapie.nl/psychotherapie/soorten-psychotherapie/
Lichttherapie
Lichttherapie is voor mensen met een winterdepressie. Winterdepressie ontstaat simpel door een tekort aan licht en dis dus gemakkelijk te verhelpen door een aantal behandelingen waar men in hoge mate wordt blootgesteld aan licht. ‘De behandelduur varieert van vier tot tien dagen en bestaat uit een blootstelling aan 10.000 lux gedurende een half uur.’
rTMS ('Repetitive Transcranial Magnetic Stimulation')
Zoals ik eerder al even noemde wordt met rTMS de hersenactiviteit gestimuleerd of afgeremd. Met deze specifieke behandeling doet men dat met magnetische pulsen, anders dan bij ECT waar ze elektrische schokken gebruiken.
Elektroconvulsietherapie (ECT)
ECT is vaak het laatste redmiddel als het om depressie gaat. Er wordt enkele seconden stroom door de hersenen gevoerd. Dit gebeurt vaak per hersenhelft en uiteraard onder narcose. Er sterven zenuwen af waardoor klachten kunnen verminderen. Nadeel is dat dit effect vaak van tijdelijke aard is aangezien de afgebroken zenuwen weer ‘terug groeien’.
EMDR bij depressie
EMDR is in eerste instantie voor PTSS, maar kan ook gebruikt worden bij stemmingsstoornissen waar traumatische ervaringen een rol hebben gespeeld. Vaak wordt EMDR dan toegevoegd aan de cognitieve gedragstherapie. Deze depressieve stoornissen duren vaak langduriger, ‘meervoudig’ en dus een stuk complexer ‘op te lossen’. Het gaat dan in de meeste gevallen om seksueel misbruik of verwaarlozing, maar ook als iemand ooggetuige is geweest van een traumatische gebeurtenis. Bijvoorbeeld oorlogssituaties of auto ongelukken. EMDR roept elke keer concrete herinneringen op. Bij complexe depressies gaat het dus om heel veel verschillende herinneringen die allemaal verwerkt zullen moeten worden voor iemand weer een positief zelfbeeld zal kunnen vormen.
Je wordt tijdens EMDR afgeleid (met bijvoorbeeld het kijken naar een bewegende vinger) terwijl jij je op een bepaalde herinnering moet concentreren van een traumatische ervaring. Hierdoor wordt je verwerkingssysteem gestimuleerd. Daarnaast worden gelijktijdig door de therapeut instructies gegeven die een soort afstand tot het trauma moeten creëren waardoor de herinnering emotionele lading verliest. Daarna kan de herinnering verplaatst worden naar het lange termijngeheugen.
http://www.apotheek.nl/Thema_s/Thema_s/Depressie.aspx?mId=10702&rId=70
Serotonineheropnameremmers
Serotonineheropnameremmers (SSRI's) regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine, een stof die van nature in de hersenen voorkomt en die invloed heeft op stemming en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming. Voorbeelden zijn citalopram, fluoxetine, paroxetine en sertraline.
Tricyclische antidepressiva
Tricyclische antidepressiva (TCA's) regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en norepinefrine (noradrenaline). Dat zijn stoffen die van nature in de hersenen voorkomen. Ze hebben invloed op stemming en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming. Voorbeelden zijn amitriptyline, imipramine en nortriptyline.
Venlafaxine
Venlafaxine is een middel met een antidepressieve werking. Het regelt de hoeveelheid serotonine in de hersenen. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming.
Tetracyclische antidepressiva
Tetracyclische antidepressiva regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en norepinefrine (noradrenaline). Dat zijn stoffen die van nature in de hersenen voorkomen. Ze hebben invloed op stemming en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming. Voorbeelden zijn mirtazapine en mianserine.
*Sommige antidepressiva leiden juist tot een verhoogde kans op suïcide.
MAO-remmers
MAO-remmers regelen in de hersenen de hoeveelheid serotonine en noradrenaline (norepinefrine), twee stoffen die van nature in de hersenen voorkomen. Hierdoor worden de verschijnselen van de depressie minder. Voorbeelden zijn fenelzine, moclobemide en tranylcypromine.
Lithium
Lithium is een middel dat wordt gebruikt bij een bipolaire stoornis (manische depressiviteit). Lithium kan een manische bui stoppen en voorkomt sterke stemmingsschommelingen. Lithium wordt soms ook gegeven bij ernstige depressiviteit zonder manieën als antidepressiva alleen niet voldoende helpen. Hoe de werking van lithium precies tot stand komt, is niet bekend. Waarschijnlijk heeft het invloed op de overdracht van prikkels in de hersenen.
Antipsychotica
Antipsychotica worden gebruikt bij een zeer ernstige depressie waarbij verschijnselen van een psychose optreden, zoals wanen en hallucinaties. Antipsychotische middelen onderdrukken deze verschijnselen. Soms worden deze middelen in combinatie met andere antidepressieve middelen gebruikt.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen klassieke en atypische antipsychotica.
Atypische antipsychotica regelen in de hersenen de hoeveelheid van twee van nature voorkomende stoffen: dopamine en serotonine. Voorbeelden zijn clozapine, olanzapine, quetiapine en risperidon.
Klassieke antipsychotica verminderen in de hersenen het effect van de van nature voorkomende stof dopamine. Vanwege de rustgevende werking worden de klassieke antipsychotica ook gebruikt bij manische depressiviteit. Voorbeelden zijn broomperidol, chloorprotixeen, flufenazine, flupentixol, haloperidol, perfenazine, periciazine, pimozide en zuclopentixol.
Bupropion
Bupropion regelt in de hersenen de hoeveelheid noradrenaline (norepinefrine) en dopamine, twee natuurlijk voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties. Hierdoor vermindert de depressie en verbetert de stemming.
Lamotrigine
Lamotrigine wordt soms gegeven als antidepressiva en lithium niet voldoende helpen. Lamotrigine voorkomt sterke stemmingsschommelingen. Het werkt beter tegen de depressies dan tegen de manie.
Sint-janskruid
Sint-janskruid (hypericum) is een middel met een antidepressieve werking. Er zijn vele verschillende middelen op de markt met sint-janskruid. Sommige medicijnen met sint-janskruid zijn bij de overheid geregistreerd als officieel geneesmiddel. Deze zijn alleen in de apotheek verkrijgbaar zonder recept.
Andere middelen met sint-janskruid zijn kruidenmiddelen en hoeven geen constante hoeveelheid werkzame stof te bevatten en de werkzaamheid is niet onderzocht. Overleg met uw arts als u dit middel wilt gaan gebruiken. Het gaat niet altijd samen met andere medicijnen. Hoe sint-janskruid precies werkt, is nog niet helemaal bekend. Sint-janskruid vermindert de depressie en verbetert de stemming.